Źródło: Archiwum MOS nr 1 SOS
Władysław Klamerus
Władysław
Klamerus przyszedł na świat w Zakopanem w roku 1956. Wychowywał się w rodzinie
wielodzietnej. Od roku 1957 borykał się ze skutkami choroby Heinego-Medina.
Cierpiał na niedowład lewej nogi. Lewa noga była też krótsza o kilka
centymetrów od prawej. Władek musiał korzystać z aparatu ortopedycznego.
Poruszał się o kulach. Mimo wszystko prowadził niezwykle aktywne życie.
Szkołę
podstawową ukończył w kuźnickim sanatorium. Następnie uczył się w Liceum Sztuk
Plastycznych im. Antoniego Kenara w Zakopanem. Już jako licealista brał udział
w wielu wystawach i zdobył liczne nagrody. Pracował społecznie jako instruktor
plastyki. Aktywnie wspinał się na tatrzańskie szczyty. Przyjęto go do
elitarnego Klubu Wysokogórskiego.
Studiował
w warszawskiej Akademii Sztuk Pięknych. W czasie studiów zajmował się przede
wszystkim rzeźbą i tkaninami artystycznymi. W tych dwóch dziedzinach osiągnął
chyba najwięcej. Uprawiał też malarstwo i rysunek. Tworzył scenografie
teatralne. W stanie wojennym kolportował „Tygodnik Mazowsze” i wydawnictwa Niezależnej
Oficyny Wydawniczej.
Po
studiach (ukończył je 1983 r.) włączył
się w nurt niezależnych działań artystycznych. Inspiracji poszukiwał w
podróżach. Wystawiał swe prace w kraju i za granicą. Podjął pracę w Szkolnym
Ośrodku Socjoterapii. Działał w nim pięć lat. Prowadził zajęcia plastyczne.
Sprawdzał się w tej roli doskonale. Wykształcił grupę płodnych artystów.
Twórcze i
aktywne życie Władka Klamerusa przerwała choroba nowotworowa. Zmarł w roku
1992. Zgodnie z wolą artysty, jego prochy rozsypano w Tatrach. Na Wiktorówkach
można znaleźć poświęconą mu tablicę. Zbieraniem i popularyzacją dorobku artysty
zajęła się Fundacja im. Władysława Klamerusa. W Warszawie pozostał trwały ślad
po nim w postaci pomnika Umschlagplatz.
Pomnik Umschlagplatz
Warszawski pomnik Umschlagplatz jest zlokalizowany przy ulicy Stawki nieopodal
skrzyżowania z aleją Jana Pawła II. Postawiono go na terenie dawnego placu przeładunkowego. W latach 1942-1943 Niemcy wywieźli z pobliskiej rampy przeszło 300.000 wypędzonych
z warszawskiego getta Żydów. Trafili oni do obozu zagłady w Treblince lub do obozów
położonych w dystrykcie lubelskim. Tam ich zamordowano.
Monument powstał na podstawie
projektu Hanny Szmalenberg i Władysława Klamerusa. Odsłonięto go 18 kwietnia 1988 roku, w przeddzień
45. rocznicy wybuchu powstania w getcie.
Biały, 4-metrowy mur z czarnym pasem w części czołowej, nawiązuje do
kolorów rytualnych szat żydowskich. Prostokątna przestrzeń wewnątrz muru (20×6
metrów) ma kształt otwartego wagonu kolejowego. Na wewnętrznej ścianie pomnika
wyryto – w kolejności alfabetycznej – 400 imion polskich i
żydowskich. W centralnej części ściany
umieszczono cztery kamienne tablice z upamiętniającymi ofiary i ich ostatnią
drogę inskrypcjami zapisanymi w czterech językach: polskim, jidysz, angielskim i hebrajskim. Ponad prowadzącą na teren upamiętnienia bramą, umieszczono półokrągłą
czarną tablicę w kształcie macewy z płaskorzeźbą przedstawiającą strzaskany las.
Symbolizuje on zagładę narodu żydowskiego. Na bocznej ścianie sąsiadującego z
Umschlagplatz budynku (przed wojną Stawki 8, obecnie Stawki 10) umieszczono
cytat z Księgi Hioba (w językach polskim, jidysz i hebrajskim): Ziemio nie kryj
mojej krwi, iżby mój krzyk nie ustawał (Hi 16, 18). Od krawędzi ulicy prowadzi w kierunku pomnika ukośna droga śmierci. To tędy prowadzano na rampę
kolejową przeznaczonych do transportu Żydów. Wewnątrz pomnika droga śmierci
została wybrukowana czarną, bazaltową kostką.
Źródło: Internet
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz